Wat doen bijen in de winter
Als de temperatuur in het najaar onder 8 graden zakt houden de bijen het buiten voor bekeken.
Naarmate het kouder wordt, kruipen de bijen dichter en dichter bij elkaar. Vanaf de eerste nachtvorst vormen ze een wintertros, wat je werkelijk met een bal kan vergelijken. Een bal omdat er op die manier quasi geen warmte verloren gaat. De koningin die in het midden van de tros warm wordt gehouden, zou theoretisch gezien gestopt zijn met het leggen van eitjes, ze is dan ongeveer 22 dagen (na eerste nachtvorst) broedloos. En waarom zeggen we theoretisch gestopt met het leggen van eitje? Omdat de winters niet meer zijn zoals ze zouden moeten zijn, het zou een tijd moeten vriezen zodat de natuur terug in evenwicht komt.
Voor de imker is het dan alle hens aan dek, hij moet dan zijn volken behandelen tegen de varoamijt*. Deze periode valt meestal tussen kerst en nieuwjaar en het is toch een must om je bijen een gezonde start van het nieuwe jaar te geven.
*De varroamijt is een uitwendige parasiet die voorkomt op insecten, maar zich alleen kan voortplanten op het broed van honingbijen.
Samen de winter overleven, MAAR…
…van zodra de eerste nachtvorst komt is het een kwestie van overleven voor de bijen en wordt elke fout onherroepelijk afgestraft met de dood tot gevolg.
Ze bewegen zich zeer langzaam door de kast met de klok mee. Door suiker/honing te eten en door hun vleugelspieren te gebruiken creëren ze warmte, in de kern van de tros zal het ongeveer 20 graden zijn. Zo kunnen ze geleidelijk de voorraden honing/suiker die ze opgeslagen hebben verwarmen en verbruiken. MAAR als ze de verkeerde kant op draaien, tegen de klok in waar ze dus al geweest zijn, sterven ze….
Buiten op de tros zitten, zullen de bijen bij een temperatuur boven de 8 graden ook steeds een ontlasting rondje doen. Of een reinigingsvlucht, alleen de koningin mag in de kast haar behoefte doen.
Seizoenen starten vroeger
Bij de eerste zonnige dagen waarop wij denken ‘het is een terrasweertje’ denken de bijen ‘Yess, we trekken eropuit!’ De winterbijen die normaal gezien ongeveer 5 maanden leven gaan op zoek naar lekkers, stuifmeel of nectar.
Van zodra ze wat vinden denkt de koningin dat ze moet starten met het leggen van eitjes en het leven dan de bij komt weer op gang.
MAAR dan volgt er een vriesnacht… dan maken ze de verscheurende keuze om het broed achter te laten en terug in een tros te kruipen. Het broed sterft af.
Als ze terug op de tros kruipen waar ze geëindigd zijn is er geen probleem, doen ze dat op een plaats waar ze reeds waren , sterven ze van de honger want door de honger is er geen warmteproductie en onderkoeling.
Alles loopt als een trein…
De bijen en de imker maken geen enkele fout en alles loopt gesmeerd.
MAAR ook dan heb je nog externe factoren, er zijn andere diertjes die de warmte en luxe van de bijen ook kunnen appreciëren.
Alle soorten muizen nestelen zich op de bodem van de bijenkast of tussen de ramen. Ze sleuren hun nestmateriaal naar binnen en richten schade aan de ramen, eten van de honing en van de bijen… klinkt als een ontbijt op bed! Nog niet van de achtergelaten uitwerpselen gesproken.
De Spitsmuis eet dagelijks 250 tot 500 bijen. Als je dan weet dat een wintertros om en bij de 12.000 bijen bevat! Dus na ongeveer 40 dagen heeft ze de koningin opgegeten en is het volkje ten einde! En met wat pech verhuist ze naar de bijenkast ernaast.
Als de bijen nog actief zijn hebben al deze indringers gelukkig geen kans, dan zullen ze deze aangevallen.
En dan hebben we de mooie vogel: de specht, die gewoon een gat maakt los door de kast hout of styropor, maakt niet uit en zal zo ook aan de bijen beginnen.
Maar terwijl de specht als een gek op de kast klopt, geraken de bijen in stress, ze komen van de tros af en zullen al dan niet naar buiten vliegen en verkleumen met de dood tot gevolg. De tros verlaten betekent sterven van de kou.
En dan heb je nog het andere grotere wild of stormen, die je kasten van je stand kan duwen. Weer verstoring! Kasten vallen open en doordat een imker in deze periode niet elke 8 dagen op zijn stand komt, zullen ook ze sterven.
Het verhaal over bijen is zo boeiend en eindeloos, hiermee heb ik jullie al een inkijk in hun leefwereld gegeven, bijen zijn onmisbaar in ons leven!
